De gelukkige donor

Maakt doneren gelukkig? Sanquin onderzocht het.

Of doneren gelukkig maakt? Wij denken van wel: het gevoel van iets 'zomaar' voor een ander doen, voelt goed. Maar maakt het écht gelukkig? Is er een fysieke of zelfs neurologische reactie? Sanquin deed er onderzoek naar en ontdekte meer over dit bijzondere geluksgevoel.

Er zijn diverse redenen waarom mensen bloed of plasma geven. De belangrijkste reden? Doneren maakt gelukkig. Het geven van bloed of plasma wordt gezien als de meest onbaatzuchtige daad die je kan doen. Je doet het voor een ander, die jouw gulle gift heel hard nodig heeft om beter te worden. En je krijgt er helemaal niets voor terug. Nou ja niets… liefdevolle aandacht van het personeel op de bloedbanklocatie, een roze koek na afloop.

Maar er is meer, wijst onderzoek van Sanquin uit. Terwijl de warme vloeistof je arm uitloopt, krijg je er iets warms voor terug: de ‘warm glow of giving’, noemt de wetenschap het. Het is niets meer en niets minder dan een portie puur geluk, dat je eigen hart verwarmt.

Warme gloed

De gift van donors is speciaal. Donors reizen er voor heen en weer naar Sanquin, het kost tijd en energie. En of ze nu prikangst hebben of niet, ze krijgen die naald in hun arm. Wist je dat veel donors toch even wegkijken bij dat moment? Een kleine 400.000 donors in Nederland doen het gewoon. Voor een ander, een onbekende, die ergens in het land in het ziekenhuis ligt, en afhankelijk is van bloed of plasma. Om te leven, te overleven. Die gedachte geeft donors de warme gloed, die alles meer dan goedmaakt.

Ook andere manieren van geven maakt een mens gelukkig, Maar hoe groter het offer dat ervoor gebracht wordt, hoe sterker het geluksgevoel. Bij donors houdt het geluksgevoel zelfs dagenlang aan. Ook als je een nieuwe afspraak maakt, krijgt dat gevoel een boost, het stimuleert dus om terug te komen. Het bevestigt het gevoel dat je een toegewijde donor bent.

Dit doet doneren met je brein

Je verwacht het misschien niet, maar geven en ontvangen activeert hetzelfde deel van je hersenen, dat deel dat geassocieerd wordt met beloning en plezier. Het zorgt onder andere voor de aanmaak van dopamine en oxytocine, bekende gelukshormonen. Deze chemische stoffen spelen een belangrijke rol bij onze stemming en werken stress verlagend.

Het kan dus best zijn dat een donatie zorgt voor een dubbele portie geluk: bij de donor, en bij de patiënt. Hoe mooi is dat? 

19 maart 2025