Trombocytopenie 

Bloedplaatjes, ook wel trombocyten genoemd, zijn cellen in je bloed die ervoor zorgen dat je bloed gaat stollen als je inwendig of uitwendig bloed verliest. Als je bloedt, gaan de bloedplaatjes aan elkaar kleven op de plaats van de beschadiging. Dit proces heet trombocytenaggregatie. De bloedplaatjes vormen samen met rode en witte bloedcellen een prop die de bloeding stopt. Aan de buitenkant van je lichaam komt er dan een korstje op de wond.

Trombocytopenie, een tekort aan bloedplaatjes, is een symptoom van een andere aandoening. Het komt voor bij uiteenlopende ziekten, maar kan ook het gevolg zijn van een behandeling. Het meten van het aantal trombocyten in het bloed kan behulpzaam zijn bij het stellen van een diagnose of het afstemmen van de behandeling.

Wat is trombocytopenie?

Trombocytopenie betekent een tekort aan bloedplaatjes (trombocyten). Bloedplaatjes zijn nodig voor de bloedstolling. Bij een tekort aan bloedplaatjes kan het bloed niet goed stollen bij een verwonding. Ook kan het tekort tot spontane bloedingen leiden.

Letterlijke betekenis trombocytopenie

Het woord trombocytopenie komt uit het Grieks. Het bestaat uit de volgende delen:

  • Thrombos (bloeddruppel)
  • Cyt (cel)
  • Penie (tekort)

Oorzaken van trombocytopenie

Trombocytopenie kan diverse oorzaken hebben. Het kan bijvoorbeeld gaan om een verstoorde aanmaak, een verhoogd verbruik of het wegvangen van bloedplaatjes. 

Een veelvoorkomende oorzaak is chemotherapie. Die remt de aanmaak van bloedcellen in het beenmerg. Daarom krijgen kankerpatienten vaak een bloedplaatjestransfusie. Wist je dat wel 70% van de gedoneerde bloedplaatjes naar kankerpatiënten gaan? 

Trombocytopenie kan ook andere oorzaken hebben, zoals medicijngebruik. Zo is bekend dat geneesmiddelen tegen epilepsie, zoals valproaat, de aanmaak van bloedplaatjes in het beenmerg remt. Alcoholmisbruik kan ook leiden tot een tekort aan bloedplaatjes.

Meer over trombocytopenie

  • Hoe herken je trombocytopenie?

    De meeste mensen met trombcytopenie (tekort aan bloedplaatjes) hebben geen klachten ervan. Als er wel klachten ontstaan, gaat dat meestal om spontane bloedingen, zoals bloedneuzen of blauwe plekken.  

  • Is trombocytopenie gevaarlijk?

    Dat is afhankelijk van hoe laag de trombocytenwaarde precies is en wat de omstandigheden zijn. Niet iedereen met trombocytopenie heeft er klachten van, maar in geval van hevige bloedingen of een operatie kan het gevaarlijk zijn. 

  • Wat te doen tegen trombocytopenie?

    Indien behandeling nodig is, wordt in eerste instantie de oorzaak van de trombocytopenie behandeld. In sommige gevallen wordt het tekort aangevuld met een bloedplaatjestransfusie.  

Bekijk alle veelgestelde vragen arrow_forward

Soorten trombocytopenie

Trombocytopenie kan op alle leeftijden voorkomen. Al vóór de geboorte, bij te vroeg geborenen, bij jonge kinderen en bij volwassenen. Een aantal voorbeelden:

Trombocytopenie bij de ongeborene

In zeldzame gevallen maken zwangere vrouwen antistoffen aan tegen de bloedplaatjes van hun baby. Die bloedplaatjes kunnen worden afgebroken waardoor de baby risico heeft op bloedingen. Sanquin draagt bij aan een studie om in de toekomst de risico’s bij zwangere vrouwen beter in te kunnen inschatten, zodat er tijdig behandeld kan worden.

Trombocytopenie bij te vroeg geborenen

Bij te vroeg geboren baby’s wordt regelmatig een ernstig bloedplaatjestekort gemeten. Dit kan leiden tot bloedingen, bijvoorbeeld in de hersenen. Sanquin’s onderzoekers hebben voor het eerst onderzocht wanneer het verstandig is om bloedplaatjestransfusies te geven.  

ITP, trombocytopenie bij kinderen

ITP is een aandoening die bij jonge kinderen voorkomt, de gemiddelde leeftijd is anderhalf jaar. Het wordt veroorzaakt door auto-antistoffen tegen bloedplaatjes. Vaak gaat ITP vanzelf over, soms is er een behandeling met antistoffen nodig. Dit geneesmiddel wordt gemaakt uit plasma van donors. Soms wordt de ziekte chronisch. 

ITP wordt ook ook wel genoemd: immuuntrombocytopenie, immuun trombopenie, immuun trombocytopenische purpura of idiopathische trombocytopenie purpura.

TTP, trombocytopenie bij volwassenen

TTP, Trombotische Trombocytopenische Purpura is een acuut ontstane levensbedreigende ziekte waarbij overal in het lichaam kleine bloedstolsels ontstaan in de bloedvaatjes. De organen die dit betreft gaan daardoor minder goed functioneren. Deze aandoening kent meerdere oorzaken waarbij de aanwezigheid van auto-antistoffen tegen een bepaald stollingseiwit het vaakst voorkomt. De behandeling is dan ook meestal gericht op het verminderen van deze auto-antistoffen. In tegenstelling tot ITP is TTP een aandoening die vooral volwassenen treft

Help door middel van bloeddonatie

Wist je dat we uit elke bloeddonatie ook de bloedplaatjes zuiveren? Daar zijn mensen met trombocytopenie ontzettend mee geholpen. Help patiënten met een tekort aan bloedplaatjes, word bloeddonor!