Bloedziektes

Een bloedziekte is een aandoening van het bloed. Bloed bevat veel verschillende 'onderdelen' en vervult verschillende functies. Bloedziekten zijn dan ook zeer uiteenlopend: goedaardig, kwaadaardig, erfelijk, niet-erfelijk, bij kinderen, bij ouderen. De specialist die bloedziekten behandelt heet de hematoloog.

Soorten bloedziekten

Leukemie is een voorbeeld van een kwaadaardige bloedziekte. Er zijn ook nog zeldzamer bloedziekten of ziekte die ontstaan door andere aandoeningen, zoals trombocytopenie. We zullen verschillende soorten kort toelichten.

Leukemie

Leukemie is een kwaadaardige bloedziekte waarbij er woekeringen zijn van witte bloedcellen. Deze ontstaan in het beenmerg. Er zijn diverse soorten leukemie:

Acute leukemie
Chronische myeloïde leukemie
Chronische lymfatische leukemie
Multipel myeloom

Sanquin voert voor heel Nederland specialistische testen uit om leukemie te diagnosticeren. Als we weten om welk type het gaat, kunnen artsen de behandeling erop afstellen.

Bloedstollingsziekten

Bloedstollingsziekten zijn ziekten waarbij het bloed niet goed stolt, ook wel een stollingsstoornis genoemd. Deze ziektes kunnen optreden door een tekort aan stollingsfactoren. Bij patiënten met hemofilie stolt het bloed slecht doordat zij een tekort hebben aan een stollingsfactor. Als zij een tekort hebben aan stollingsfactor VIII heet hun ziekte hemofilie A, is er een tekort aan factor IX dan heet hun ziekte hemofilie B. Hemofiliepatiënten hebben vaak last van bloedingen, met name in hun gewrichten.

Ook bloedplaatjes zijn belangrijk voor een goede bloedstolling. Aandoeningen van de bloedplaatjes kunnen aangeboren zijn, of in de loop van het leven ontstaan. Bij de aandoening ITP ontwikkelen kinderen antistoffen ontwikkelen tegen hun bloedplaatjes. Zij kunnen hierdoor ook last hebben van bloedingen.

Zeldzame bloedziekten

Er zijn diverse andere soorten zeldzame bloedziekten. Zo zijn er bijvoorbeeld ook diverse/verschillende afwijkingen aan de rode bloedcellen. Vaak komt dit door een foutje in het eiwit hemoglobine. Dit zuurstofbindend eiwit brengt zuurstof van de longen naar de weefsels. Afwijkingen aan het hemoglobine leiden meestal tot bloedarmoede (anemie). Veel patiënten met afwijkend hemoglobine hebben regelmatig een bloedtransfusie nodig. Soms hun hele leven lang. Wil je meer weten over een specifieke bloedaandoening? Bekijk informatie over:

Hoe ontstaan bloedziektes?

Bloedziekten kunnen erfelijk zijn en al vanaf de geboorte aanwezig zijn, of later in het leven ontstaan. Erfelijke bloedziekten komen voort uit foutjes in het DNA. Deze kunnen voor een hele variatie aan bloedziekten zorgen. Patiënten kunnen afwijkingen aan de rode bloedcellen, witte bloedcellen of bloedplaatjes hebben. Dit kan uiteenlopende ziektebeelden opleveren.

Bloedziektes kunnen ook veroorzaakt worden door afwijkingen aan bepaalde eiwitten in het bloed. Voorbeelden hiervan zijn de al eerder genoemde stollingsstoornissen waarbij het bloed of niet goed genoeg of juist te snel stolt.

Bloedziekten die later in het leven optreden zijn bijvoorbeeld auto-immuunziekten of ziekten waarbij te weinig of juist te veel bloedcellen worden aangemaakt.

Behandeling van bloedziekten

Zo divers als bloedziekten zijn, zo zijn ook de behandelingen. Voor veel bloedziekten zijn bloed- en plasmadonors onmisbaar. Patiënten met erfelijke bloedarmoede hebben vaak bloedtransfusies nodig. Patiënten met TTP krijgen soms honderden zakken plasma. Bloedstollingsziekten worden behandeld met stollingseiwitten uit plasma. Tenslotte krijgen mensen met leukemie vaak bloed- en plaatjestransfusies, omdat chemotherapie die zij krijgen, de bloedaanmaak sterk remt. Ook bij auto-immuunziekten zoals stiff person syndroom bieden antistoffen uit donorplasma verlichting. Wil jij deze mensen helpen? Word donor bij Sanquin!