Vampiervleermuizen nemen warmtestraling waar, waardoor ze feilloos bloedvaten weten te vinden. De bloedeter heeft vlijmscherpe tandjes en klauwtjes aan de voorkant van zijn vleugels, waarmee hij kan toeslaan. Het slachtoffer voelt er niks van, de vleermuis verdooft hem met zijn speeksel. Ook dient hij met zijn beet een antistollingsmiddel toe, het draculine, waardoor het bloed vanzelf blijft druipen. Draculine wordt bij mensen momenteel uitgetest als medicijn bij herseninfarcten, het kan de bloedprop oplossen.
Sanguivoor
De vampier leeft op bloed en bloed alleen. Om op zo’n dieet te kunnen leven moet het lichaam een flink aantal uitdagingen overwinnen. Wetenschappers hebben hem binnenstebuiten gekeerd en schreven eerder dit jaar in Nature hoe de vampiervliermuis een miljoen jaar geleden evolueerde van insectivoor of fructivoor tot sanguivoor, bloedeter. En met de vleermuis evolueerde zijn darmbacteriën mee. Zij gingen een innige samenwerking aan.
De vleermuis staat er dus niet alleen voor. Miljarden bewoners van zijn darmen helpen hem. Diverse eigenschappen in het DNA van zijn darmbacteriën vertellen de wetenschappers hoe de vleermuis die bacteriën voor hem laat werken. Zo vonden ze genen die helpen voorkomen dat het bloed gaat stollen, genen die de stofwisseling laten draaien op zo’n extreem dieet, en enzymen die bloed kunnen omzetten in vitamines en cofactors.
IJzer
Vampiervleermuizen krijgen met hun bloeddieet 800 keer meer ijzer binnen dan mensen. Toch lopen ze geen ijzervergiftiging op, onder meer door extra veel van het ijzerbindende eiwit ferritine in de darm. Ook daar helpen bacteriën een handje. Mensen drinken over het algemeen geen bloed. Wel wordt van de Masai gezegd dat ze bij gelegenheden kleine beetjes bloed van hun koeien drinken. Met de hoeveelheid ijzer loopt het dan wel los. Ons lichaam neemt precies op wat we nodig hebben, de rest poepen we uit. Het gevaar van bloed zit hem in de ziekteverwekkers.
Lifestyle
Door zijn lifestyle loopt de vleermuis risico bloedoverdraagbare ziektes van zijn prooi op te lopen. De onderzoekers troffen zo’n 300 ziekteverwekkende bacteriën bij de bloedeters aan. Hun immuunsysteem is echter zo aangepast dat ze er zelf niet ziek van worden. Bacteriën in de darm die antivirale middelen produceren bieden nog meer bescherming. Wel kunnen de vampiers ziektes overbrengen. De Zuid-Amerikaanse diertjes zijn een bedreiging voor het vee en een gevaar voor de volksgezondheid. Zo kunnen zij hondsdolheid op mensen overbrengen.
Heb jij zin in een slokje bloed gekregen? Doe het niet! Zelfs niet op Halloween. Tenzij je een echte vampier bent…