Van plasma naar geneesmiddel

Als donor kun je kiezen of je bloed of plasma doneert. Sanquin verkoopt het plasma aan een farmaceutische plasmaverwerker. Die haalt uit het gedoneerde plasma eiwitten om daar geneesmiddelen van te maken voor wel 100 ziekten. Dat is een ingewikkeld proces met hightech apparatuur, onder de strengste hygiënische omstandigheden. Welke weg volgt jouw plasma? We leggen het je uit in 9 stappen.

Nog geen donor? Meld je direct aan!

Stap 1: ontdooien

Het plasma komt bevroren de plasmafabriek in en wordt eerst ontdooid bij een lage temperatuur. Daarbij ontstaat binnen de ontdooide plasmavloeistof een vaste substantie: cryo.

Stap 2: centrifugeren

Door centrifugatie wordt het cryo uit het plasma verwijderd. In cryo zitten belangrijke stollingseiwitten voor onder andere de behandeling van bloedingen. Het cryo wordt weer ingevroren en opgeslagen in de vorm van een soort wafels.

Stap 3: fractioneren

Het cryo-arme, vloeibare plasma gaat in een tank om andere bruikbare stoffen eruit te halen. Eerst worden stollingseiwitten geïsoleerd. Het dan nog resterende plasma verwerkt Prothya door te variëren in zuurgraad en alcoholconcentratie. Dit levert verschillende vaste substanties (dat heet ‘fractie’) op, waaruit onder meer immunoglobuline en albumine kunnen worden gemaakt.

Stap 4: behandelen

Alle tussenproducten die zijn ontstaan na de eerste stap – waaronder de cryo-wafels – ondergaan verschillende behandelingen, afhankelijk van het geneesmiddel dat Prothya ervan maakt. In ieder geval doorlopen ze allemaal processen om eventueel aanwezige virussen onschadelijk te maken.

Stap 5: filtreren

Dat kan onder meer door de producten te filteren met een soort kunstnier met extreem kleine gaatjes van 20 nanometer, de zogenoemde Planova (dit heet nanofiltratie). Een andere methode is om het tussenproduct te ‘wassen’ met een zeepoplossing die virussen vernietigt.

Stap 6: hygiëne

Hygiëne en steriliteit zijn in het productieproces van levensbelang, omdat de geneesmiddelen rechtstreeks bij patiënten worden ingespoten en vervuilingen fatale consequenties kunnen hebben. Daarom gelden er strenge kleding- en schoonmaakvoorschriften. Luchtbehandelingsinstallaties filteren de lucht continu en de apparatuur en alle vloeren worden dagelijks gereinigd. De wanden en plafonds worden eens per zes weken gereinigd.

Stap 7: afvullen

In de ‘clean room’ worden de geneesmiddelen afgevuld in gesteriliseerde flesjes. Hier gelden de strengste hygiëneregels. Medewerkers mogen bijvoorbeeld geen verkoudheidsvirus hebben en moeten hun gehandschoende handen voortdurend met alcohol ontsmetten.

Stap 8: verpakken

Op de afdeling Verpakken worden de flesjes een voor een boven een lichtbak gecontroleerd op afwijkingen. Vervolgens krijgen ze een etiket en worden ze met een bijsluiter in een doosje gestopt. Bij deze fase is het belangrijk dat om de exacte aantallen van alle ontvangen en gebruikte materialen te verantwoorden. Dit borgt dat elk geneesmiddel dat aan de klant wordt afgeleverd op de juiste manier is verpakt.

Stap 9: serialisatie

Volgens Europese wetgeving moet elke individuele verpakking een unieke code hebben, om te voorkomen dat vervalste geneesmiddelen in omloop worden gebracht. ‘Serialisatie’ heet dat proces. Op elk doosje staat naast een batchnummer en houdbaarheidsdatum een barcode, een serienummer en een Global Trade Identification-nummer, die samen een unieke code vormen.

27 juni 2022