Nieuwe aanvalstechniek ontdekt om borstkankercellen te doden

Speciale afweercellen gaan borstkanker tijdens antistoftherapie te lijf door de tumorcellen uit elkaar te scheuren. Zo’n aanvalstechniek is nog niet eerder gezien in het kankeronderzoek.

Onderzoekers van Sanquin publiceerden dit deze week in Cell Reports. Het KWF kent bovendien een half miljoen euro toe aan een van de wetenschappers om het mechanisme verder te bestuderen met als doel bestaande behandelingen tegen kanker te verbeteren. Eerste resultaten in die richting zijn veelbelovend.

Neutrofiele granulocyten, een bepaald soort immuuncellen, zijn heel belangrijk om infecties te bestrijden. Over hun rol bij kanker is minder bekend. De groep van professor Timo van den Berg heeft met behulp van een KWF-onderzoeksbeurs ontdekt hoe neutrofielen de borstkankercellen tijdens antistoftherapie vernietigen: ze scheuren de kankercellen beetje bij beetje uit elkaar. Onderzoeker Hanke Matlung: “Met een fluorescentiemicroscoop zagen we dat neutrofielen delen van het celmembraan aftrekken en opeten, net zo lang tot de tumorcel uit elkaar spat”. Helaas zijn kankercellen in staat zo’n aanval van neutrofielen te beteugelen. Met de Young Investigator Grant van KWF wil Matlung dat verder onderzoeken. Dit kan weer aanknopingspunten geven voor nieuwe immuuntherapieën

Eet-me-niet signaal

Bij antistoftherapie, een vorm van immunotherapie, krijgen vrouwen met een bepaalde soort borstkanker antistoffen toegediend die binden aan de kankercellen. Hierdoor kunnen immuuncellen, zoals neutrofielen, kankercellen herkennen en bestrijden. Eerder vonden dezelfde onderzoekers dat kankercellen desondanks een aanval van neutrofielen afremmen. Dat doen ze met een “eet-me-niet” signaal. De onderzoekers wisten deze rem te blokkeren. Met die rem eraf blijken neutrofielen nu nog beter in staat de borstkankercellen op te eten. Antistoftherapie zou zo effectiever kunnen worden ingezet tegen kanker. In samenwerking met Sanquin ontwikkelt Synthon Biopharmaceuticals B.V. nu antistoffen om de rem te kunnen blokkeren.

Neutrofiele granulocyten (kleurloos)scheuren stukjes van de membraan van de door antistoffen gebonden kankercellen (roze).
Neutrofiele granulocyten (kleurloos)scheuren stukjes van de membraan van de door antistoffen gebonden kankercellen (roze).
zoom_out_map

Minder chemotherapie

Antistoftherapie werkt niet bij alle patiënten even goed. Voor een grotere kans op genezing wordt antistoftherapie bij kanker nu nog vaak gecombineerd met chemotherapie. Matlung: “Met het immuunsysteem van de rem is dat mogelijk in de toekomst niet of in mindere mate nodig. Eerste experimenten in die richting geven hoopvolle resultaten”. Behalve borstkanker richten de onderzoekers zich ook op andere vormen van kanker die met antistoffen worden behandeld, zoals dikke darmkanker of leukemie.

Lees het volledige artikel in Cell Reports.

27 juni 2018