Bij Multipele Sclerose (MS), een auto-immuunziekte, valt het afweersysteem het eigen lichaam aan. Afweercellen beschadigen het beschermlaagje rondom de zenuwen. Patiënten krijgen problemen met lopen, voelen en zien. In Europees verband wordt een nieuwe therapie voor MS getest. Eigen afweercellen worden ingezet om het afweersysteem weer op het rechte pad te brengen. Bij Sanquin meten we of na behandeling het overactieve afweersysteem tot rust is gekomen.
Afweer tegen zenuwlaagje kalmeren
Voor de therapie worden in ziekenhuizen in Barcelona en Antwerpen afweercellen geïsoleerd uit het bloed van MS patiënten. Deze worden in het lab opgekweekt tot zogeheten dendritische cellen. Dit zijn de dirigenten van het afweersysteem. Bepaalde stoffen, toegevoegd tijdens deze kweek, zorgen dat de cellen een kalmerende werking hebben op de afweer. Vóór het toedienen worden de dendritische cellen opgeladen met het eiwit uit het beschermlaagje van de zenuwen, myeline. Hierdoor zullen de dendritische cellen alleen afweercellen uitschakelen die het zenuwlaagje aanvallen.
De eerste patiënten zijn net gestart met de therapie. Op vaste tijdstippen wordt bloed afgenomen, waaruit de afweercellen worden ingevroren voor onderzoek. Behalve bij Sanquin wordt dit ook in Munster gedaan. Onderzoeker Anja ten Brinke: “We controleren of na de behandeling de afweer tegen myeline is afgenomen, en rest van de afweer ongemoeid is gelaten”.
Ook getest bij diabetes en reuma
Patiënten worden nu nog behandeld met medicijnen die het hele afweersysteem onderdrukken. Dat kan leiden tot ernstige bijwerkingen, zoals levensbedreigende infecties of kanker. “Deze studie richt zich in eerste instantie op veiligheid”, zegt Anja. “Maar dat deze celtherapie veilig is daar twijfel ik niet over. Hij wordt ook al uitgetest bij andere auto-immuunziekten zoals diabetes en reuma. We zijn natuurlijk heel benieuwd naar de werkzaamheid. Het zou fantastisch zijn als deze celtherapie MS tot staan kan brengen of zelf genezen”.