Bij haar tweede bevalling kwam aan het licht dat Kim Veldhuis tijdens de zwangerschap antistoffen had aangemaakt tegen de bloedplaatjes van haar kind. Gelukkig liep het goed af met haar zoontje Mika. Dankzij een behandeling met immunoglobuline, antistoffen uit donorplasma, kon ze een paar jaar later ook veilig een derde kind op de wereld zetten.
“Mika zat na zijn geboorte onder de blauwe plekken”, vertelt Kim. “De afdrukken van zijn nageltjes stonden ook in zijn handpalmen. We hadden geen idee hoe dit kwam. De verloskundige zei dat we met hem naar de kinderarts moesten gaan, dat dit niet goed was.” Bloedonderzoek in het ziekenhuis wees uit dat Mika een tekort aan trombocyten, ofwel bloedplaatjes, had. Bloedplaatjes zorgen dat je bloed stolt als je een wondje hebt. Bij een tekort kun je door blijven bloeden, en heel snel blauwe plekken krijgen. “Gelukkig was er geen tangverlossing nodig of iets anders waardoor Mika gewond had kunnen raken”, zegt Kim. “Hij kreeg een transfusie met donorbloedplaatjes en moest zo veel mogelijk in zijn wiegje blijven liggen. We konden hem af en toe heel voorzichtig vasthouden, er mocht vooral geen nieuwe bloeding ontstaan.”
Antistoffen tegen bloedplaatjes
Verder onderzoek wees uit dat Mika bleek te lijden aan FNAIT: de afkorting voor foetale/neonatale alloimmuun trombocytopenie. Bij deze ziekte worden de bloedplaatjes van het kind afgebroken doordat de moeder er antistoffen tegen maakt. Het kind krijgt daardoor last van bloedingen, die kunnen variëren van mild tot levensbedreigende hersenbloedingen. Kim: “Ik mis een bepaald kenmerk op mijn bloedplaatjes dat mijn kinderen wel op hun bloedplaatjes hebben, net als 98% van de mensen met een westerse afkomst. Toen mijn eerste dochter Julia 15 jaar geleden werd geboren, leek er nog niks aan de hand. Maar waarschijnlijk is toen mijn afweersysteem al geactiveerd en ging het de tweede keer, bij Mika, mis. Hij heeft er gelukkig niks aan overgehouden, alles is goed gekomen met hem. Ik ben wel heel veel over FNAIT gaan lezen. Zo kwam ik erachter dat Sanquin ook onderzoek deed naar deze ziekte.”
Onderzoek
Sanquin deed inderdaad samen met het Foetale Therapie Team van het LUMC onderzoek naar FNAIT. Met deze HIP-studie (HIP staat voor HPA-screening In Pregnancy) is veel kennis verzameld hoe we zwangerschappen met een hoog risico op FNAIT kunnen onderscheiden van laag-risico zwangerschappen. Nu is het aan de overheid om af te wegen of een test op bloedplaatjesantistoffen meerwaarde heeft voor het nationale screeningsprogramma.
Als de antistoffen vroeg in de zwangerschap kunnen worden opgespoord, kan FNAIT, net als bij Kim, worden voorkomen door de aanstaande moeder te behandelen met immunoglobuline – antistoffen uit donorplasma.
Preventieve behandeling
Kim: “Bij mij was dus al bekend geworden dat ik die antistoffen aanmaakte. Daardoor kon ik in mijn derde zwangerschap preventief behandeld worden met immunoglobuline. Het is zo goed dat dit geneesmiddel dankzij donors voorhanden is! Vanaf de 28ste week kreeg ik wekelijks een infuus met immunoglobuline. Hierdoor konden mijn eigen antistoffen de bloedplaatjes van de foetus niet afbreken.” De behandeling sloeg inderdaad goed aan: toen dochter Jip werd geboren, had ze weliswaar een iets lagere hoeveelheid bloedplaatjes, maar niet zo ernstig dat ze een transfusie nodig had. “Met een week zat ze op een gezonde waarde gelukkig.”
Driemaal dank
Intussen was Kim na de geboorte van Mika zo gauw ze kon bloeddonor geworden. “Ik ben zelf verpleegkundige en hang regelmatig een zak bloed aan een infuus voor patiënten. Maar dat Mika die transfusie nodig had, was voor mij de druppel. Toen moest ik echt donor worden van mezelf. Ik heb daarna nog een aantal jaren gedoneerd, alleen sinds de zwangerschap van Jip niet meer. Ik ben donors in ieder geval ontzettend dankbaar voor hun gift. Laatst liep ik met mijn kinderen langs de bloedbank van Sanquin in Leiden en vertelde aan Mika dat ik dankzij die mensen daar mijn infuustherapie heb gekregen om Jip gezond op de wereld te kunnen zetten. ‘Nou Jip,’ zei Mika tegen zijn jonge zusje, ‘dan mag je wel even dankjewel zeggen’. Dus bij deze een grote dankjewel namens Jip, namens Mika voor zijn bloedplaatjestransfusie, en van mijzelf als gelukkige moeder van gezonde kinderen!”