1. Kanker
Wist je dat 30 procent van alle gedoneerde rode bloedcellen en 70 procent van alle gedoneerde bloedplaatjes naar kankerpatiënten gaat? Zij krijgen namelijk vaak chemotherapie, wat de aanmaak van bloedcellen in het beenmerg afremt en soms zelfs helemaal platlegt. Met bloedtransfusies worden de rode bloedcellen en bloedplaatjes aangevuld. Hierdoor voelt de patiënt zich meestal een stuk beter, zodat de behandeling kan worden vervolgd.
2. Ernstige bloedarmoede (anemie)
Bij bloedarmoede heb je te weinig rode bloedcellen of hemoglobine (eiwit dat zuurstof transporteert) in je bloed. Hierdoor kan je lichaam minder zuurstof transporteren, waardoor je je vermoeid, duizelig en kortademig kunt voelen. Bij extreme bloedarmoede is zelfs beschadiging van je organen mogelijk door zuurstofgebrek.
Bloedarmoede ontstaat soms bij een ijzertekort of een zwangerschap, maar er kan ook een erfelijke ziekte aan ten grondslag liggen, zoals sikkelcelziekte (sikkelcelanemie) of thalassemie. Bij sikkelcelziekte vervormen je rode bloedcellen tot halve manen – sikkels – waardoor ze kunnen gaan klonteren en op die manier bloedvaten kunnen verstoppen. Thalassemie is een ziekte waarbij het lichaam verkeerd hemoglobine aanmaakt, wat door het lichaam weer afgebroken wordt. Patiënten met ernstige anemie worden behandeld met bloedtransfusies om het tekort weer aan te vullen.
3. Trombocytopenie (tekort aan bloedplaatjes)
Bloedplaatjes zorgen onder meer voor stolling van je bloed. Bij een tekort aan bloedplaatjes kan je bloed niet goed stollen bij een verwonding of het kan tot spontane bloedingen leiden. Ook hier geldt dat er meestal een andere aandoening de oorzaak is, maar trombocytopenie kan ook het gevolg zijn van een medische behandeling of het gebruik van bepaalde geneesmiddelen.
Sanquin zuivert bloedplaatjes uit iedere bloeddonatie om ze apart te kunnen geven aan patiënten die dat nodig hebben. Wist je dat sommige donors voor een specifieke patiënt hun bloedplaatjes doneren omdat hun bloedgroep matcht met een bepaalde patiënt? Net als bij een plasmadonatie krijgen zij hun rode bloedcellen tijdens het doneren weer terug. Het plasma en de bloedplaatjes worden gescheiden, waarna de bloedplaatjes naar de patiënt gaan.
4. Myelodysplastisch syndroom (MDS)
Hierbij is de productie van de bloedcellen in het beenmerg ernstig verstoord. In het beenmerg zitten stamcellen, die uitrijpen tot rode bloedcellen, witte bloedcellen en bloedplaatjes. Door veranderingen in het DNA van de stamcellen gaan er veel cellen in het beenmerg dood, waardoor er een tekort aan bloedcellen ontstaat. MDS komt vooral voor bij mensen vanaf 60 jaar en kan overgaan in acute leukemie. Transfusies met rode bloedcellen en bloedplaatjes zijn nodig als ondersteuning van de behandeling.
Ernstig bloedverlies
Deze lijst met aandoeningen is (helaas) verre van compleet. Er zijn nog veel meer ziektes waarbij bloed nodig is voor de behandeling. En natuurlijk is jouw bloed ook hard nodig in andere omstandigheden dan bij ziektes: bijvoorbeeld na ernstig bloedverlies bij operaties, ongevallen of bevallingen. Zonder bloeddonors zouden veel mensen die dit meemaken, het niet meer kunnen navertellen.
Hier lees je indrukwekkende verhalen van mensen die gered zijn of een beter leven hebben gekregen dankzij bloedproducten. Ben je nog geen donor en wil je je aanmelden? Dat kan hier!