Wordt gedoneerd bloed en plasma commercieel ingezet?

In 1998 heeft de minister van Volksgezondheid besloten de activiteiten op het gebied van de Bloedbank en van de productie van plasmageneesmiddelen in één organisatie te bundelen omwille van efficiency en kwaliteit. Dit is vastgelegd in de Wet inzake Bloedvoorziening. Stichting Sanquin is daarmee in Nederland de enige organisatie die zorg draagt voor de bloedvoorziening.

Stichting Sanquin Bloedvoorziening is een stichting met een maatschappelijke functie, met zowel nonprofit als commerciële activiteiten. Dat maakt van Stichting Sanquin Bloedvoorziening een not-for-profit organisatie: Sanquin keert dus geen winst uit aan derden. Er zijn geen externe aandeelhouders die aanspraak kunnen maken op dividend. 

Publieke taak

De activiteiten van de Bloedbank (Bloedbank en Research) hebben een publieke taak, op non-profit basis. 

Volgens de Wet inzake Bloedvoorziening is Sanquin Bloedbank de enige plek waar bloed mag worden gedoneerd, en is Sanquin Bloedbank de enige aanbieder van bloedproducten (rode bloedcellen, bloedplaatjes, plasma voor transfusie en serum. Daarnaast levert de Bloedbank, zo lang de Nederlandse bloedvoorraad daar ruimte toe heeft, een zeer klein deel van de bloedproducten aan de Verenigde Naties in het kader van noodhulpverlening bij internationale missies.

Commerciële activiteiten

Naast de publieke taak heeft Sanquin een marktconforme taak met commerciële activiteiten in een concurrerende omgeving (het verrichten van humane diagnostiek). Bepaalde bestanddelen uit bloed zijn grondstoffen voor producten die op deze commerciële markten worden ingezet. 

Rode en witte bloedcellen zijn noodzakelijk als grondstof voor de productie van reagentia (producten die in ziekenhuislaboratoria gebruikt worden om bepaalde kenmerken of afwijkingen aan te tonen in bloedmonsters) voor humane diagnostiek. Essange Reagents (sinds oktober 2022 geen onderdeel meer van Sanquin) produceert deze reagentia uit door de Bloedbank geleverde bloedproducten. Sanquin Diagnostiek voert gespecialiseerde testen uit die voor een klein deel afhankelijk zijn van deze bloedcellen.

Het grootste deel van gedoneerd plasma wordt verkocht aan Prothya Biosolutions (voorheen SPP), tegen een prijs die door de minister van VWS is vastgesteld. Prothya Biosolutions verwerkt dit plasma tot levensreddende geneesmiddelen voor diverse aandoeningen. Tussen de Bloedbank en Prothya Biosolutions zijn afspraken gemaakt over het leveren van plasma aan Prothya Biosolutions en terugleveren van plasmageneesmiddelen aan de Nederlandse patiënten. Prothya is een zelfstandige organisatie. Lees hier verder over de verhouding tussen Sanquin en Prothya Biosolutions.

Prothya Biosolutions, Essange Reagents (sinds oktober 2022 geen onderdeel meer van Sanquin) en Sanquin Diagnostiek zijn actief zijn op een open, commerciële markt. Voor plasmaproducten, reagentia en diagnostische testen zijn ook andere leveranciers actief, in binnen- en buitenland. Deze producten en plasmageneesmiddelen worden zodoende tegen marktconforme, commerciële prijzen verkocht.

Not-for-profit

Alle eventuele baten van dienstverlening of producten uit de eigen bedrijfsonderdelen wordt conform de doelstelling van Sanquin geïnvesteerd in de eigen organisatie en de verbetering van de gezondheidszorg.

Doneren: niet maximaal, maar optimaal

Donors in Nederland doneren op vrijwillige basis bloed of bloedplasma. Dat staat zo in de Wet inzake Bloedvoorziening (WiBV) voorgeschreven. Je kunt hier lezen hoe bloed- en plasmadonaties worden ingezet. 

Omdat bloed vrijwillig wordt afgestaan, gaat Sanquin zorgvuldig om met gedoneerd bloed. Het is de vraag naar bloedproducten die bepaalt hoeveel bloed Sanquin inzamelt. Dat verzekert een optimale bloedvoorraad met minimaal productverlies.

Wat gebeurt er met gedoneerd bloed na de donatie?

Lees meer

Sanquins rol in de keten van plasmadonatie tot plasmageneesmiddel

Lees meer