Waar is de uitgang?

Sanquins nieuwste hoogleraar Jaap van Buul onderzoekt met zijn groep hoe het witte bloedcellen lukt om dwars door de bloedvatwand heen te kruipen om in het lichaam ziekteverwekkers te bestrijden. 3 juli 2019 houdt hij zijn oratie bij de UVA, getiteld: De vaatwand als Chinese muur.

Bloedvaten lijken misschien ondoordringbare buizen. Maar zonder dat er een druppel vloeistof uit een bloedvat weglekt, duiken afweercellen voortdurend tussen de cellen van de vaatwand door naar de weefsels. Daar maken ze bijvoorbeeld een bacteriehaard of kankercellen onschadelijk. Dit proces duurt twee minuten en in die tijd werken afweercellen en vaatwand nauw samen en Jaap volgt deze tocht met de microscoop.

Het begint ermee dat de witte bloedcellen langs de bloedvatwand rollen. Maar hoe krijg je houvast, als je een witte bloedcel bent en met een rotgang door de bloedvaten heen gesleurd wordt? Die snelheid kan in de grote aderen oplopen tot wel 50 cm per seconde. De bloedvatwand helpt daarbij een handje. De cellen van de bloedvatwand pikken signalen op van passerende afweercellen en steken grijparmpjes uit, die de witte bloedcellen vastpakken. De vaatwand vormt vervolgens poortjes die de witte bloedcellen doorlaten en zich daarachter weer naadloos sluiten.

Lees meer over de oratie bij de UVA.

Als mensen ouder worden zijn de bloedvaten wat minder soepel en kan er makkelijker vaatlekkage optreden, met eventuele chronische ontstekingen en hart- en vaatziektes als gevolg. Jaaps lab brengt de moleculaire processen in kaart die nodig zijn om witte bloedcellen door de vaatwand te laten bewegen. Ze zoeken aanknopingspunten voor toekomstige medicijnen tegen chronische ontstekingen en hart en vaatziekten. En wie weet, veroudering.

03 juli 2019