Nog geen bloeddonor? Meld je direct aan!
Mensen die bloed nodig hebben, krijgen een bloedtransfusie met bloed van donors. Daarbij is het heel belangrijk dat ze het juiste bloed krijgen, passend bij hun eigen bloedgroep. Want anders kan het afweersysteem van de patiënt het bloed van de donor afbreken. En dan wordt de patiënt nog veel zieker. Om het juiste bloed te kunnen geven, moet het eerst getest worden. Dat doe je met reagentia. Dat zijn stofjes die – zoals de naam al aangeeft – reageren met sommige bestanddelen van het bloed. Daarmee geven ze bijvoorbeeld aan welke bloedgroep het bloed heeft, of het antistoffen bevat of nog andere kenmerken of afwijkingen heeft. Zo kom je belangrijke informatie te weten over het bloed.
Bloedcellen en plasma nodig
Reagentia kunnen worden gemaakt van rode en witte bloedcellen en plasma. Om bijvoorbeeld een test te maken waarmee je achter een bepaalde bloedgroep komt, heb je plasma nodig waarin antistoffen zitten tegen die bloedgroep. En om te weten of een patiënt antistoffen aanmaakt tegen bepaalde bloedgroepen, moet je diens plasma in een reageerbuisje in contact brengen met kleine beetjes van die verschillende bloedgroepen. Daarvoor maken we bij Sanquin van bloed van meerdere donors met verschillende bloedgroepcombinaties zogeheten ‘celpanels’. Die celpanels worden in ziekenhuizen gekruist (gemengd) met patiëntenbloed om te kijken hoe dat reageert.
NVT-donaties
De celpanels zijn maar beperkt houdbaar – gemiddeld vier weken. Er zijn dus steeds weer nieuwe donaties voor de celpanels nodig om patiënten- en donorbloed te kunnen blijven testen. In ons donorbestand zitten donors met bijzondere bloedgroepcombinaties. Die roepen we specifiek op om te komen doneren voor het maken van de celpanels. Zo’n donatie noemen we dan ‘NVT’ – Niet voor transfusie.
De antistoffen in plasma zijn langer houdbaar, zo’n twee tot drie jaar. Maar ook hiervoor roepen we regelmatig donors op van wie we weten dat zij bepaalde belangrijke antistoffen in hun plasma hebben. Soms wordt er toevallig een bijzondere antistof gevonden in een volbloeddonatie op het Screeningslaboratorium van Sanquin – waar al het donorbloed wordt getest. Dan vragen we aan de betreffende donor of die misschien plasma wil doneren speciaal voor ons diagnostisch onderzoek.
Goed om te weten
Jouw bloed wordt nooit zonder jouw toestemming voor NVT-doeleinden gebruikt. Op het keuringsformulier kun je aankruisen of jouw donatie ook voor onderzoek ter verbetering van de bloedvoorziening of voor medisch-wetenschappelijk onderzoek in het algemeen mag worden gebruikt. Wil je meer weten over de inzet van donorbloed en -plasma? Lees dan verder op onze website.
Wist je dat …
- Witte bloedcellen standaard verwijderd worden uit bloedproducten voor transfusie? Zij kunnen namelijk ongewenste transfusiereacties veroorzaken in een patiënt. Witte bloedcellen zijn wel een belangrijke grondstof voor het maken van reagentia en diagnostische tests. Zo zijn ze toch van nut.
- Sanquin ook practica-sets levert aan middelbare scholen om bloedgroepbepalingen te doen? Met buisjes donorbloed en reagentia gaan leerlingen aan de slag om te leren over de bloedgroepen en het belang van donorschap. Lees meer op onze website.
- Bloedbestanddelen ook gebruikt kunnen worden om te controleren of medische apparatuur goed werkt, en of diagnostische tests hun uitslag correct geven? Plasma zonder antistoffen wordt bijvoorbeeld gebruikt voor controle-reagentia, om te checken of een test de juiste uitslag geeft.