Gerjan (63) kun je gerust een doorgewinterde donor noemen: al sinds zijn 18 de is hij een trouwe bezoeker van de bloedbank. “Je hoort elkaar te helpen”, vindt hij. Hij kreeg ook wat terug voor zijn donorschap: door de medische keuring voorafgaand aan de donatie werd ontdekt dat hij coeliakie heeft.
Ook bloed- of plasmadonor worden? Meld je aan!
“Ik ben met het donorschap opgegroeid”, begint Gerjan. “Mijn vader was bloeddonor, vanaf mijn 18 de ging ik met hem mee naar de bloedbank. Thuis gold de regel: als je wat kunt doen voor een ander, dan moet je dat doen. En wat stelt zo’n klein prikje nou voor?” Gerjan begon met volbloed doneren, maar werd na een aantal jaren plasmadonor. “Ik hoorde dat je dat veel vaker kunt geven en dat er veel behoefte aan is, dus het leek me logisch om over te stappen.”
De diagnose
Drie jaar geleden werd hij een paar keer achter elkaar afgekeurd vanwege een te lage Hb-waarde van zijn bloed. “Dat was vreemd, dus ging ik het medisch circuit in. Staaltabletten om de ijzerwaarde van mijn bloed te verhogen, hielpen niet. Sterker nog: mijn Hb-waarde werd juist láger.” Uiteindelijk kreeg hij de diagnose coeliakie. Dat is een auto-immuunziekte waarbij het lichaam overgevoelig is voor gluten – eiwitten die in veel graansoorten voorkomen. Bij het eten van gluten raakt de darmwand beschadigd en kunnen belangrijke voedingsstoffen, zoals ijzer, niet meer goed opgenomen worden. “Ik was opgelucht want ik dacht: daar kan ik prima mee leven. Je volgt gewoon een speciaal dieet. Maar dat valt in de praktijk toch niet zo mee. Gluten zitten in zóveel producten; zelfs in verpakkingsmateriaal van eten, waardoor je kruisbesmetting kunt krijgen. Het is behoorlijk puzzelen bij het boodschappen doen of uit eten gaan.”
“Als ik geen donor was geweest, was ik steeds vermoeider geworden”
Vage klachten
Hij vermoedt dat hij al zijn hele leven een lichte mate van coeliakie heeft gehad, maar dat het na een ernstig corona-ziekbed vier jaar geleden een stuk erger is geworden. “Coeliakie geeft vage klachten, zoals vermoeidheid en rommelende darmen, dus het is niet altijd duidelijk dat je het hebt. Als ik geen donor was geweest, was ik waarschijnlijk lange tijd doorgegaan met gluten eten en steeds vermoeider geworden, zonder dat ik wist wat er aan de hand was.”
“Ik hoop vrolijk door te gaan tot het niet meer mag”
100 ste keer
Toen hij zijn nieuwe glutenvrije dieet ging volgen, voelde Gerjan zich direct veel energieker. “Mijn Hb-waarde herstelde bovendien snel, zodat ik weer kon doneren. Gelukkig maar, want ik vond het niet leuk om te moeten stoppen. Dat heb ik al eens eerder moeten doen, in 2012, vanwege een hartritmestoornis. Daar ben ik aan geopereerd, waarna ik het doneren gewoon weer kon oppakken. Dat is een eigenschap van donors hè; we willen het graag blijven doen omdat we weten hoe belangrijk het is. Een tijdje terug heb ik voor de 100 ste keer gedoneerd. Toen kreeg ik een mooi beeldje van Sanquin. Hartstikke leuk, maar verder hoef ik geen beloning hoor. Het hoort gewoon bij mijn leven. Ik ben nu 63 en hoop vrolijk door te gaan tot het niet meer mag.”
